De term verlatingsangst wordt meestal geassocieerd met kleine kinderen en huisdieren. Zelden hoor je iets over deze afwijking bij volwassen mensen terwijl er wel degelijk een hoop mensen lijden aan deze psychologische afwijking. In dit artikel gaan we in op de achtergronden van deze afwijking en laten we zien hoe het mensen van alle leeftijden kan beïnvloeden.
Wat is verlatingsangst eigenlijk?
Verlatingsangst is een stoornis die over het algemeen bij jongere kinderen voorkomt, waarbij de kinderen een bovenmatige angst vertonen wanneer ze gescheiden worden van hun moeder of andere dagelijkse verzorger.
De laatste tijd komt de diagnose ook steeds vaker voor bij volwassenen, waarbij de verlatingsangst niets te maken heeft met de vader of moeder of andere dagelijkse verzorger, zoals bij kinderen die daar ook daadwerkelijk van afhankelijk zijn of zijn geweest, maar elk persoon kan betreffen waar de volwassene zich (toevallig) aan gehecht heeft.
En dat zijn dan meestal de echtgenoten, vrienden of vriendinnen of andere maatjes in wat voor vorm dan ook. De meeste jeugdigen die last hebben van verlatingsangst komen daar vanzelf van af als ze groter worden, helaas is dit bij volwassenen niet meer het geval.
Ook blijkt dat kinderen die nergens last van hadden in hun jeugd, als volwassenen ineens welke te maken krijgen met verlatingsangst.
Cijfers over Verlatingsangst
Statistisch gezien zal 6,6 % van de volwassenen ooit eens te maken krijgt met verlatingsangst. Als je dat op bijvoorbeeld de populatie van Amerika projecteert gaat dat om het enorme aantal van ruim 20 miljoen volwassenen. Gek genoeg liggen de cijfers voor kinderen met verlatingsangst een stuk lager, “slechts” 4,1 % van de kinderen heeft er last van. Bovendien blijkt dat circa 77% van de volwassenen die lijden aan verlatingsangst daar ook al last van had, of althans enige symptomen ervan vertoonden, toen ze nog jongeren waren.
Symptomen van Verlatingsangst bij Kinderen
Voordat we dieper omgaan op het verschijnsel van verlatingsangst bij volwassenen, is het handig om eerst eens te kijken naar de symptomen bij kinderen.
- Extreme angst wanneer gescheiden van moeder of andere eerste verzorger
- Niet bereid zijn wat dan ook te doen zonder het bijzijn van de moeder of eerste verzorger
- Nachtmerries
- Voortdurende angst dat de eerst verzorgende iets zal overkomen
- Problemen met in slapen zonder aanwezigheid van de moeder of andere eerst verzorgende
- Fysieke (pijn-) klachten om zodoende maar dicht bij de moeder te kunnen blijven
Symptomen van Verlatingsangst bij Volwassenen
De lijst met verschijnselen die waargenomen zijn bij talrijke onderzoeken bij kinderen met verlatingsangst, blijkt eveneens op te gaan bij volwassenen die aan verlatingsangst lijden. Alleen volwassenen plakken er vaak een ander etiket op. Meestal gaat om een wat algemenere vorm van angst en bezorgd zijn, zonder dat ze zelf in de gaten hebben dat het om verlatingsangst gaat.
Bovendien hebben volwassenen vaak ook nog last van de volgende verschijnselen:
- Extreme angst of zich zorgen maken wanneer ze iets in hun eentje moeten gaan doen, zonder hun vaste partner of vriend of houvast
- Ervoor zorgen nooit alleen te zijn in wat voor omstandigheid dan ook
- Vrezen dat de ander wat overkomt of dat degene van wie ze houden hen zal verlaten
Verlatingsangst bij volwassenen of kinderen
Verlatingsangst bij Kinderen
Er is een manier om onderscheid te maken. Hoewel de symptomen erg op elkaar lijken zijn ze wel degelijk verschillend. Ten eerste al hoe er over gesproken wordt. Kinderen ondergaan een periode van verlatingsangst, maar er wordt niet gezegd dat ze er onder lijden. Dit omdat bij kinderen verlatingsangst over het algemeen niet als stoornis gezien wordt maar als een fase in de normale ontwikkeling van ieder gezond kind, die vanzelf overgaat.
Het gaat om de periode die ergens rond de leeftijd van 8 maanden begint. De verlatingsangst ontstaat dan en wordt steeds erger, tot ongeveer 15 maanden en daarna worden de symptomen geleidelijk minder.
Verlatingsangst bij Volwassenen
Volwassenen daarentegen kunnen wel degelijk aan verlatingsangst lijden. Het gaat namelijk niet om een fase die noodzakelijk is voor een gezonde ontwikkeling van de gemiddelde menselijke volwassene. Waar verlatingsangst bij kinderen voorkomt uit een soort van natuurlijke overlevingsmechanisme waarbij een band tussen verzorger en het hulpeloze kind noodzakelijk is, is dit bij volwassen absoluut niet het geval.
En toch neemt het aantal gevallen toe omdat naarmate je ouder wordt het belangrijker is om een vaste relatie aan te gaan.
De eerste symptomen van Verlatingsangst
Recente studies hebben aangetoond dat de verlatingsangst bij volwassen zich meestal voordoet in een specifieke leeftijdsgebonden periode. Meestal gebeurt dit ergens tussen het 30e en 34e levensjaar.
Het verschijnsel komt al veel minder voor bij de groep mensen tussen het 18e en 29e levensjaar. Naarmate mensen ouder worden komt deze infantiel aandoende afwijking steeds minder voor. Zo hebben mensen tussen de 45 en 49 er soms nog wel last van maar komt het verschijnsel amper voor in de groep mensen die ouder zijn dan 60.
Onderzoek heeft uitgewezen dat veel meer vrouwen dan mannen lijden aan verlatingsangst. Hoewel er meer vrouwen dan mannen lijden aan deze aandoening, is gebleken dat mannen waarschijnlijk eerder last krijgen van verlatingsangst wanneer ze volwassen zijn.
Ook is gebleken dat verlatingsangst familie gebonden is hoewel niet perse erfelijk ofwel aangeboren is. De meerderheid van de kinderen die last had van de stoornis had een vader of moeder die ook aan de volwassen variant van deze aandoening leden of hadden geleden.
Burgerlijke staat en Verlatingsangst
Er is ook Interessant onderzoek uitgevoerd naar de burgerlijke staat van degenen die lijden aan verlatingsangst. Gebleken is dat degenen die lijden aan een vorm van verlatingsangst veel minder vaak getrouwd zijn dan degene die er geen last van hebben.
Onderzoekers geloven dat dit duidt op een correlatie tussen verlatingsangst gedurende de kinderjaren en het feit dat iemand alleenstaand is.
Van degenen die een soort van verlatingsangst hebben meegemaakt maar toch wel gaan trouwen, verwachten de onderzoekers dat hun huwelijk onstabiel zal zijn. Volgens de gegevens die tot nu toe uit dit onderzoek voortkwamen blijkt dat het merendeel van de mensen die nu geen relatie meer hebben, door echtscheiding of na weduwe of weduwnaar geworden te zijn, hoogst waarschijnlijk lijden aan een volwassen vorm van verlatingsangst.
De tweede meest voorkomende relatie status onder degenen die lijden aan verlatingsangst zijn
De minst voorkomende relatie status werd gevonden bij mensen met verlatingsangst die samen wonen of gehuwd zijn met hun partner.
Werk en Verlatingsangst
Omdat verlatingsangst zo een breed gebied kan beslaan is er ook veel onderzoek gedaan naar het verband tussen verlatingsangst bij volwassenen en het soort werken dat mensen doen. Helaas is dit vaak de kip of het ei verhaal, omdat het nooit duidelijk is het soort baan dat iemand heeft het gevolg is van verlatingsangst of juist de oorzaak ervan.
Maar goed, toch blijkt dat mensen die aan verlatingsangst lijden voor het merendeel ofwel werkeloos zijn ofwel een bijzondere, niet traditionele werkrelatie of – verhouding hebben. De tweede groep werkt in loondienst, de derde groep werkt voornamelijk als gezinshulp, maar de groep waarin de stoornis het minst voortkomt is bij mensen die ofwel met pensioen zijn ofwel (bij) werken als student.
Het stellen van de diagnose
Het is best moeilijk om verlatingsangst bij iemand te kunnen vaststellen. De diagnose is bij volwassenen moeilijk omdat het een pas recentelijk ontdekte en erkende stoornis betreft. In feite kan de diagnose alleen door een psychiater gemaakt worden aan de hand van het handboek voor geestelijke gezondheidsziekten.
Het leven van iemand met verlatingsangst
Het is best lastig om het leven te beschrijven van iemand die aan verlatingsangst leidt omdat het niet alleen de persoon zelf betreft, maar omdat de ziekte ook de mensen in hun omgeving treft.
Niet alleen hun eigen leven wordt verwoest maar vaak ook hun relaties met andere mensen. Want iemand met verlatingsangst leeft op het scherpst van de snede, continu alert omdat ze bang zijn degene van wie ze houden kwijt te raken.
Wanneer de nachtmerries steeds groter worden kunnen degene die aan de ziekte lijden steeds moeilijker slapen of in slaap komen waardoor ze, in combinatie met de zorgen die ze maken over de mogelijkheid iemand te verliezen, na een poosje volledig uitgeput dreigen te raken. Uiteraard heeft dit zijn weerslag op de rest van hun functioneren.
Bovendien hebben mensen die aan verlatingsangst lijden vaak het idee dat ze helemaal niks kunnen doen zolang de ander niet bij hen is, dit maakt dat ze zich hulpeloos voelen.
Al met al betekent de ziekte vaak een ware uitputtingsslag voor degene die eraan leidt, omdat ze zich zo leeg en behoeftig voelen zonder de ander.
Samenleven met iemand met verlatingsangst
Ook samenwonen of leven met iemand die aan verlatingsangst lijdt is behoorlijk vermoeiend en uitputtend. Voortdurend wordt er een beroep op je aandacht gedaan die niet gestild of bevredigd kan worden en je zult vaak het gevoel hebben dat er geen ontsnapping mogelijk is.
Zelfs als je maar even weg bent van degene die je zo claimt zal je toch weer lastig gevallen worden met sms’jes en andere maniertjes om je aandacht op te eisen.
Helaas is het vaak zo belastend om samen te leven met iemand die aan verlatingsangst lijdt, dat de relatie niet stand houdt en je al snel op een breuk afstevent.
Daarom is het belangrijk dat wanneer je en relatie hebt met zo iemand of wanneer je beide lijdt aan verlatingsangst, je allebei kunt terug vallen op je eigen support systeem.
Een support systeem bestaat uit verschillende personen op wie je kan rekenen of terugvallen. Dit support systeem zou in ieder geval een professional moeten bevatten, iemand die beroepshalve inbreng levert waardoor degene die lijdt aan verlatingsangst, handvatten krijgt om met de ziekte om te kunnen gaan en ervoor zorgt dat de last voor de partner meer dragelijk wordt. Daarnaast is het belangrijk dat beide partners afzonderlijk kunnen terugvallen op hun eigen familie en vrienden.
Verlatingsangst staat meestal niet op zichzelf
Degene die geconfronteerd worden met de diagnose van verlatingsangst hebben vaak ook nog last van één of meerdere symptomen die samen hangen met een andere secundaire afwijking. Vaak betreft het stemmingswisselingen en angststoornissen.
Ook gelooft men dat degene die aan verlatingsangst lijden driemaal zo vatbaar zijn voor verslavingen, met name aan illegale drugs, dan gewone mensen.
Ook komt bij dergelijke mensen vijf maal zo vaak een angststoornis voor en viermaal zo vaak stemmingswisseling als bij mensen die niet aan verlatingsangst lijden. Het staat nog niet vast of dergelijke symptomen voorafgaan aan verlatingsangst of dat ze er een gevolg van zijn. Dit behoeft zeker nader psychologisch onderzoek.
Wil jij ook voor ééns en voor altijd van die verlatingsangst af?