Heel veel mensen kennen de term verlatingsangst of scheidingsangst. Het wordt normaal gesproken gebruikt bij kinderen en soms ook wel bij honden die slecht alleen kunnen zijn en dan gaan huilen en in het geval van honden, janken of blaffen. Het wordt doorgaans als een serieus probleem gezien, want kinderen die niet zonder hun moeder of vader kunnen, schijnen iets in hun ontwikkeling te missen en mogelijk andere problemen te krijgen naarmate ze ouder worden.
Wat veel mensen niet weten, is dat ook volwassenen hier last van hebben. Veel psychologen overwegen zelfs om de aandoening aan hun handboek toe te voegen. Heel veel volwassenen kunnen hier vatbaar voor te zijn, maar hebben niet in de gaten dat ze er last van hebben. Waarschijnlijk is het probleem dan ook meer wijdverspreid dan men vermoed op het eerste gezicht.
Heb jij last van verlatingsangst?
Het is best moeilijk om zelf verlatingsangst vast te stellen. Waarschijnlijk heb je echter wel last van andere angsten, dus als je een test wil doen, klik dan op de link in de volgende paragraaf. Hiermee kun je je angsten beter in kaart brengen.
Van kindertijd tot volwassene
Misschien heb je je verlatingsangst ontwikkeld toen je klein was, maar het kan ook zijn dat deze pas ontstaan is door ervaringen in je pubertijd. Heel veel mensen met verlatingsangst ontdekken dat ze een of andere angst hadden in hun jeugd of dat ze zijn verwaarloosd of mishandeld.
Het is best ingewikkeld, maar gelukkig is het ook te behandelen. Als je met deze angsten aan de gang wilt, doe dan de Verlatingsangst Test. Het is een test van 10 vragen om je angsten in kaart te brengen.
Hoe verlatingsangst zich openbaart bij volwassenen
Het belangrijkste is dat je het ziet! Natuurlijk kan iedereen de extreme vormen herkennen, waarbij iemand alleen functioneert wanneer hij (of zij) bij de hand wordt gehouden en reddeloos verloren is zonder die ander. Maar hoe zit het met de wat lichtere vormen? Let op. Er zijn een aantal gedragsuitingen die sterk lijken op of neigen naar verlatingsangst.
- Extreme JaloezieEen goed voorbeeld van verlatingsangst bij volwassenen is jaloezie. Uiteraard is het mogelijk dat jaloezie niets te maken heeft met verlatingsangst, bijvoorbeeld omdat iemand graag voortdurend anderen wil controleren of gewoon vanwege een gebrek aan vertrouwen. Maar heel veel vormen van diepe jaloezie hebben te maken met de angst om verlaten te worden, waarbij het individu alle vertrouwen verliest omdat ze onderbewust bang zijn dat de ander ze zal verlaten. Helemaal wanneer de jaloezie gepaard gaat met andere angsten en zorgen zoals, bang zijn om alleen te zijn of zorgen over ontrouw, zonder dat daar enige grond voor is.
- Extreme BemoeizuchtEr is ook enig bewijs dat ouders die erg veel eisen van hun kinderen zelf leiden aan een verlatingscomplex. Het wordt ook wel omgekeerde verlatingsangst genoemd, omdat de ouders zo ontzettend bang zijn dat hun kind hen op een dag zal verlaten dat ze daarom extra veel druk en invloed uitoefenen op het leven dat hun kind nu heeft, met vaak de beste bedoelingen uiteraard.
- Vastzitten in RelatiesEen andere manier waarop verlatingsangst zich kan manifesteren is de manier waarop mensen zichzelf uiten in een relatie. En dan gaat het niet alleen om romantische relaties, maar ook gewoon in hun vriendschappen en soms ook wel in de manier waarop ze met hun familie omgaan.Degene die blijven hangen in een relatie die eigenlijk niet goed voor hen is (lichamelijk of geestelijk) hebben waarschijnlijk last van verlatingsangst, want daarom vinden ze het moeilijk een relatie te beëindigen.
- PlakkersTot slot, degene die heel lang bij hun ouders blijven wonen of altijd bij vrienden rondhangen en ondertussen maar klagen over het gebrek aan contact, dat zijn ook de mensen die waarschijnlijk min of meer last hebben van verlatingsangst. Of ze maken gewoon gebruik van ze. Omdat er geen diagnostische criteria zijn waarmee je verlatingsangst kunt vaststellen, is het moeilijk om aan te geven of één of meerdere van bovenstaande gedragingen bepalend is voor verlatingsangst. Bovendien wordt er maar weinig onderzoek naar gedaan. En toch zijn er genoeg redenen om aan te nemen dat verlatingsangst bij volwassenen een reëel probleem is en het leven van heel veel volwassenen nadelig beïnvloed.
Symptomen van verlatingsangst
Omdat er nog geen diagnostische test is om verlatingsangst bij volwassenen te meten, is het nog steeds moeilijk om te zeggen wat wel of niet een symptoom is van VbV. De beste manier is om te eerst te kijken naar de symptomen van verlatingsangst bij kinderen en vervolgens te kijken naar de wijze waarop deze zich manifesteren bij volwassenen.
Bij kinderen kom je de volgende symptomen tegen:
- Paniek wanneer ze bij een bepaald persoon of personen worden weggehaald
- Bovenmatige angst van die personen verwijderd te worden
- Bezorgdheid, altijd aan het slechtste scenario denken wanneer ze gescheiden worden van een bepaald persoon
- Moeilijkheden met slapen wanneer een bepaald persoon er niet is
- Fysieke, lichamelijk problemen bij fysieke afwezigheid
Je zou tevens de overtuiging er aan kunnen toevoegen van iemand die niet in staat is zonder iemand anders te kunnen leven of dat in ieder geval de kwaliteit van hun leven extreem zou dalen wanneer de ander er niet is.
De hersenen van volwassenen zijn veel beter ontwikkeld dan die van kinderen, dus het is logisch dat verlatingsangst bij volwassenen zich op een andere manier openbaart. Maar toch, de enorme angst en zorg bij de gedachte dat iemand niet meer bij je zal zijn is toch echt een signaal van verlatingsangst en enige variatie op bovenstaande opsomming zou goed passen in een lijst met criteria om het stellen van een diagnose tot verlatingsangst te kunnen verbeteren.
Hoe kun je verlatingsangst genezen?
Verlatingsangst is pas sinds kort erkend als een serieus geestelijk probleem. Hierdoor is het lastig een geschikte behandeling te vinden. Gelukkig zijn er toch wat behandelingen die al enige effect hebben laten zien. Als je denkt dat jij of iemand in je omgeving verlatingsangst heeft, is het belangrijk dat je hulp zoekt.
De allereerste stap is accepteren dat je een probleem hebt, want om verlatingsangst aan te kunnen pakken zal je je natuurlijk eerst bewust moeten worden van het feit dat je een probleem hebt.
Vervolgens kun je één van de volgende dingen proberen:
- Andere angsten onder ogen zienWanneer je andere angsten kunt herkennen en behandelen heeft dat een positief effect op je verlatingsangst. Veel mensen met verlatingsangst hebben ook last van dwanggedachten of hebben last van paniekaanvallen als ze alleen zijn. Wanneer je dergelijke symptomen kunt herkennen ben je al een eind op weg om ze te tackelen.
- Methodes gebruiken die worden toegepast bij kinderen met verlatingsangstDezelfde dingen die kinderen kunnen helpen van hun verlatingsangst af te komen zijn ook werkzaam bij volwassenen. Cognitieve gedragstherapie en systematische desensibilisatie (waarbij je op een rustige en veilige manier stapsgewijs leert om alleen te zijn) zijn zeer geschikt. In een aantal gevallen kan medicatie helpen of worden ontspanningsstrategieën zoals bijvoorbeeld yoga, ingezet.
- SupportgroepenSteun zoeken bij mensen met dezelfde problemen kan ook heilzaam zijn. Een supportgroep voor mensen met verlatingsangst kan enorm goed helpen omdat het de nodige sociale steun oplevert naast de vaste partner. Vaak is een van de angsten het verlies van die steun, zodat de steun van een dergelijke groep een solide basis kan bieden zodat die angst minder groot wordt.
Verder onderzoek naar verlatingsangst moet uitwijzen welke andere behandelingen geschikt zijn, maar de bovenstaande lijst is in ieder geval effectief gebleken bij behandelingen in het verleden. Zorg er vooral voor dat je andere bestaande angsten ook behandeld net als stress-issues, omdat deze de neiging hebben de verlatingsangst te verergeren.
Er zijn verschillende mensen die ik geholpen heb met het overkomen van hun verlatingsangst, maar je zult eerst de gratis test moeten doen. Pas wanneer je alle symptomen onderkent kan er een behandeling worden geadviseerd.
Wil jij ook voor ééns en voor altijd van die verlatingsangst af?